ورود یا ثبت نام
لطفاً منتظر بمانید، درحال پردازش...
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام کردن
×

میزان خودکشی پس از وقوع بلایا

در سال هاي گذشته در جهان حوادث و بلاياي طبيعي و انسان ساخت به وفور رخ داده است و میلیون ها نفر را تحت تاثير قرار داده است. اگرچه ميزان وقوع بلايا در كشورهاي جهان متفاوت بوده اما اغلب كشورها در مواجهه با اين پديده قرار داشته و وقوع مكرر آن موجب تحميل خسارت هاي اقتصادي، اجتماعي، جسماني و رواني بر افراد اين جوامع گرديده است.

مهمترين پيامدهاي پس از وقوع حوادث و بلايا وقوع آسيب هاي اقتصادي، جسماني، اجتماعي و رواني تحميل شده به افراد مواجهه يافته با اين پديده مي باشد. در ميان آسيب هاي ايجاد شده در ابتدا آسيب هاي جسمي و اقتصادي فرد را بيشتر تحت تاثيرقرار مي دهد و در صورتيكه در پاسخ به اين آسيب ها اقدامات متناسبي صورت نپذيرد به علت تنش هاي رواني مانند مرگ خانواده، بيماري هاي جسمي، نقص عضو، عدم وجود سرپناه و نيازهاي معيشتي افراد دچار اختلالات و بيماري هاي رواني مي گردند. در مطالعات انجام شده در زمينه سلامت روان افراد آسيب ديده به علت مواجهه با بلايا نشان داده شده است كه ميزان وقوع اختلالات رواني، ترس، استرس، اضطراب و افسردگي پس از وقوع بلايا افزايش يافته است. همچنين مشاهده شده است افرادي كه قبل از وقوع بلايا دچار اختلالات رواني جزئي بودند پس از وقوع بلايا دچار اختلالات يا بيماري هاي رواني شديد شده بودند كه در صورت عدم انجام اقدامات مداخله اي و درمان اين اختلالات و بيماري هاي رواني، افراد مبتلا به اين بيماري ها در نهايت دست به اقدام به خودكشي و در مواردي منجر مرگ آنها شده است.

امروزه بروز اقدام به خودكشي و خودكشي پس از حوادث و بلايا مورد توجه محققين قرار گرفته و مطالعات گوناگوني پس از وقوع انواع مختلفي از بلايا در اين زمينه صورت گرفته است. در برخي مطالعات انجام شده نشان داده شده است كه وقوع اقدام به خودكشي و خودكشي منجر به مرگ پس از وقوع بلايايي از جمله زلزله، حوادث نيروگاه هاي هسته اي و طوفان ها افزايش يافته است و در برخي موارد تفاوت خاصي در اين زمينه قبل و پس از وقوع حوادث و بلايا مشاهده نشده است. با توجه به اينكه وقوع حوادث و بلايا خود منجر به از دست رفتن جان بسياري از انسان ها مي گردد، خودكشي منجر به مرگ، در اثر اختلالات رواني موجب تشديد از دست رفتن جان افراد گرديده كه از ديدگاه سازمان هاي جهاني دخيل در امر سلامت از اهميت ويژه اي برخوردار است. 

يافته هاي حاصل از متاآناليز 17 مطالعه در زمينه بروز خودكشي قبل و بعد از بلايا در كل جمعيت نشان داد، ميزان بروز خودكشي قبل از وقوع بلايا 13.61,(CI95%: 11.59 – 15.77)و بعد از وقوع بلايا 16.68, (CI95%: 14.5-19:0)در صدهزار نفر برآورد گرديد که حاکی از افزایش 3.07 در صد هزار نفرمیزان خودکشی پس از وقوع بلایا مي باشد.

همچنين بررسي ميزان بروز خودكشي پس از بلايا بر اساس مناطق WHO نشان داد، ميزان بروز خودكشي در منطقه AMRO به ترتيب قبل و بعد از وقوع بلايا 12.37 (CI95%:10.82 - 13.93) و 14.07 (CI95%:12.02 - 16.12)، در منطقه WPRO به ترتيب 19.02 (CI95%: 13.68 - 24.37) و 23.66 (CI95%: 17.58 - 29.73) و در منطقه SERO به ترتيب 13.46 (6.17 - 20.75) و 13.46 (CI95%: 6.17 - 20.75) در صد هزار نفربرآورد شد كه اين روند نيز حاكي از افزايش بروز خودكشي پس از وقوع بلايا در مناطق AMRO و WPRO مي باشد.

ميزان بروز خودكشي در مردان به ترتيب قبل و بعد از وقوع بلايا 28.36 (CI 95%:11.29 - 45.43) و 32.17 (CI95%: 17.71 - 46.62) در صد هزار نفر و در زنان به ترتيب قبل و بعد از وقوع بلايا 12.71 (CI95%: 5.98 – 19.44) و 12.69 (CI95%: 5.17 - 20.21 در هر صد هزار نفر برآورد شد كه نشان مي دهد بروز خودكشي در مردان پس از وقوع بلايا 8/3 در صدهزار نفر افزايش يافته اما در زنان تغيير زیادی ايجاد نشده است.

 بر اساس يافته هاي مطالعه حاضر بروز خودكشي پس از بلايا در كل جمعيت نسبت به قبل از وقوع بلايا افزايش يافته بود. در بین مطالعات مورد بررسی در مطالعه حاضر، مطالعه Sheng و همکاران (2016) در تایوان، مطالعه Cheung و همکاران (2008) در چین، و مطالعه Nishio و همکاران (2009) در ژاپن بروز خودکشی پس از بلایا افزایش یافته بود. یکی از اصلی ترین علل افزایش وقوع خودکشی پس از بلایا مواجهه با تنش های جسمانی، روانی و اجتماعی پس از بلایا می باشد. Aoki و همكاران (2014) در مطالعه خود نشان دادند ميزان اقدام به خودكشي پس از بلايا به خصوص طي 4 ماه اول پس از وقوع بلايا افزايش و سپس طی دوره های بعدی كاهش یافته بود. در مطالعه Yang و همكاران (2015) در كره جنوبي، بررسي سلامت روان افراد تاثير يافته از حادثه غرق شدن كشتي نشان داد، ميزان شيوع افسردگي، استرس، اضطراب و اقدام به خودكشي در افراد مواجهه يافته بيشتر از گروه كنترل بود. در مطالعه Brown و همكاران (2019) نشان داده شد افرادي كه قبل از وقوع حوادث و بلاياي طبيعي دچار اختلالات رواني بودند، پس از وقوع بلايا تفكر اقدام به خودكشي در آنها بيشتر بود. در مطالعه Chih Chou و همکاران در تایوان (2007) میزان شیوع اختلال استرس پس از حادثه 6 ماه پس از وقوع زلزله 3/8% و 3 سال بعد 2/4% برآورد شد که نشان می دهد با سپری شدن زمان میزان شیوع PTSD کاهش یافته است. اما شیوع خودکشی با سپری شدن زمان از وقوع زلزله افزایش یافته بود به طوری که در 6 ماه، 2 و 3 سال بعد به ترتیب شیوع خودکشی 2/4%، 6/5% و 6% برآورد شده بود(35). در مطالعه Kessler و همکاران (2006) شیوع بیماری های روانی در افراد مواجهه یافته با تندباد کاترینا نسبت به قبل از وقع تندباد 2/5% افزایش یافته بود. در مطالعه Hayashi و همكاران (2020) كه برروي نوجوان ساكن در منطقه حادثه هسته اي فوكوشيما انجام شده بود، بين جنسيت، وضعيت سلامت، رضايت از خواب، سابقه مرگ اعضاي خانواده، تغيير شغل، نگراني در زمينه مواجهه با تشعشعات و تاثير آن بر سلامت با ابتلا به ديسترس رواني ارتباط وجود داشت. در مطالعات دیگر ذکر شده وضعیت اقتصادی اجتماعی نامطلوب و بیکاری پس از وقوع بلایا موجب افزایش خودکشی در افراد مواجهه یافته گردیده بود (38). به طور کلی خودکشی یک پدیده اجتماعی چند بعدی می باشد که تحت تاثیر عوامل گوناگونی از جمله عوامل جسمی مانند ابتلا به بیماری های مزمن، عوامل اجتماعی مانند بیکاری و عوامل روانی مانند اضطراب، استرس و افسردگی قرار دارد. پس از وقوع بلایا و حوادث انبوه معمولا افراد دچار آسیب های جسمی، در مواردی مرگ عزیزان، تخریب سرپناه و املاک و از دست دادن محل اشتغال شده است که همه این موارد می تواند منجر به افزایش تنش های روانی پس از بلایا گردد. که در نهایت مواجهه مدوام با این تنش ها منجر به افزایش ابتلا به اختلالات و بیماری های روانی می گردد و در صورتی که در این زمینه اقدامات مناسبی جهت بهبود سلامت روان این افراد صورت نگیرد، موجب افزایش تفکر خودکشی، اقدام به خودکشی و در نهایت خودکشی منجر به مرگ می گردد. بر اساس یافته های مطالعه حاضر و نتایج سایر مطالعات می توان ذکر نمود مواجهه با بلایا به علت آسیب های جسمی، روانی و اجتماعی در ابتدا منجر به افزایش ابتلا به بیماری های روانی و در پی آن افزایش خودکشی در افراد مواجهه یافته با بلایا می گردد.

در مطالعه حاضر بروز خودکشی در مردان پس از بلایا نسبت به قبل از آن افزایش یافته بود اما در زنان اختلاف آماری معنی داری در میزان بروز خودکشی پس از بلایا نسبت به قبل مشاهده نشد. در مطالعات انجام شده میزان اقدام به خودکشی در زنان بیشتر از مردان می باشد اما میزان خودکشی منجر به مرگ در مردان بیشتر از زنان بوده است. در نتیجه ممکن ست پس از وقوع بلایا اقدام به خودکشی در زنان بیشتر باشد اما خودکشی منجر به مرگ تغییری نیافته باشد. از دیگر علل کمتر بودن خودکشی در زنان این است که معمولا پس از بلایا زنان بیشتر تحت تاثیر اختلالات روانی قرار دارند و علل اقدام به خودکشی آنها معمولا این اختلالات می باشد. اما مردان علاوه بر اختلالات روانی تحت تاثیر بیکاری، مشکلات اقتصادی، عدم وجود سرپناه، بیماری اعضای خانواده و به دوش کشیدن بار اقتصادی خانواده قرار دارد در نتیجه همه این موارد می تواند منجر به افزایش اختلالات روانی و افزایش خودکشی در مردان پس از بلایا گردد.

 

منبع:

Hamid Safarpour, Sanaz Sohrabizadeh, Leila Malekyan, Meysam Safi-Keykaleh, Davoud Pirani, Salman Daliri & Jafar Bazyar (2020) Suicide Death Rate after Disasters: A Meta-Analysis Study, Archives of Suicide Research, DOI: 10.1080/13811118.2020.1793045

 کپی با ذکر منبع وبسایت جامع سلامت در حوادث و بلایا مجاز می باشد.