تجمعات انبوه؛ تعاریف و انواع آن

بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت گردهمایی‌های گسترده، تجمع تعداد مشخصی از افراد در مکانی خاص، برای هدف و منظوری خاص و در یک دوره زمانی معین است، به‌طوری‌که جوامع برای ارائه خدمات و پاسخگویی، نیازمند تلاش بیشتر و انجام برنامه‌ریزی و اقدامات مضاعف می‌شوند. گردهمایی گسترده در اصل شکلی از سوانح و بلایای سازمان‌دهی شده است به‌طوری‌که گروه بزرگی از مشارکت‌کنندگان را در منطقه معینی جمع کرده و می‌تواند باعث افزایش احتمال رویدادی نامطلوب گردیده و تعداد قابل‌توجهی را تحت تأثیر قرار دهد.

برگزاری گردهمایی گسترده جزو ویژگی‌های جوامع انسانی است و تعاریف مختلفی از آن وجود دارد. رویکرد علمی نسبت به این موضوع برای اولین بار در سال 1973 با تعریف علمی گردهمایی گسترده صورت گرفت و بر اساس تجارب جوامع در این تجمعات تغییراتی در تعریف و مفهوم این واژه به وجود آمد . با توجه به تقسیم‌بندی‌های انجام‌شده در منابع علمی دو عامل کلیدی در تجمعات شامل تعداد شرکت‌کنندگان و مدت زمان تجمع حائز اهمیت می‌باشد. تجمعات بیش از یک‌میلیون نفر جمعیت را جزو تجمعات بسیار بزرگ محسوب می‌کنند و نیاز به حدود یک تا دو سال برنامه‌ریزی دارد.

 فرآیند برنامه‌ریزی بر اساس تعداد مشارکت‌کنندگان در تجمعات انبوه

در تعریف جامعی که سازمان جهانی بهداشت  در سال 2015 از گردهمایی گسترده ارائه داده است، چنین بیان شده که '' تجمع تعداد مشخصی از افراد در مکانی خاص، برای هدف و منظوری خاص و در یک دوره زمانی معین است، به‌طوری‌که جوامع برای ارائه خدمات و پاسخگویی، موظف به تلاش بیشتر و انجام برنامه‌ریزی و اقدامات مضاعف می‌شوند.'' به دنبال این تعریف و شناخت بهتر از نظر منشأ شکل‌گیری این رویدادها نیز طبقه‌بندی‌ای انجام شده که گردهمایی گسترده را به دو دسته اصلی برنامه‌ریزی‌شده و خودبه‌خودی تقسیم نموده که در رویدادهای مختلف سیاسی، ورزشی، فرهنگی، علمی و مذهبی می‌توان نمونه‌هایی از آن‌ها را یافت. بزرگی این تجمعات به‌طور گسترده‌ای وابسته به زمینه و متغیر است به‌طوری‌که می‌تواند از چند هزار تا چند میلیون نفر متفاوت باشد.

انواع گردهمایی های گسترده بر اساس تقسیم بندی سازمان جهانی بهداشت

بااین‌حال، این تعاریف محدود است چراکه تنها اندازه جمعیت را در نظر گرفته و بر اساس یکی از ویژگی‌های رویداد (تعداد افراد شرکت‌کننده) است نه بر اساس تمام خصوصیات پدیده. تعریف مناسب‌تر این است که گردهمایی گسترده وضعیت و یا رویدادی است که در طی آن جمعیت زیادی گرد هم می‌آیند به‌طوری‌که پتانسیل شرایط اضطراری و به تعویق افتادن پاسخ به دلیل محدودیت دسترسی به خدمات و ویژگی‌های محیطی و مکانی رویداد وجود دارد.

برگرفته از پایان نامه دکتر آرزو کرمپوریان، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان

کپی با ذکر منبع وب سایت جامع سلامت در حوادث و بلایا مجاز می باشد.